Με φρίκη και θλίψη βλέπω να καίγεται ο τόπος μου…
Πραγματικά λυπάμαι, η καταπράσινη βόρεια Εύβοια αφέθηκε στο έλεος της πύρινης λαίλαπας που έφθασε ως το Αιγαίο, αφήνοντας πίσω της όλεθρο και στάχτη! Δυστυχώς η Βόρεια Εύβοια, αντί με τους καύσωνες να έχει θωρακιστεί κι οχυρωθεί με ικανού πλάτους κι επαρκή σε αριθμό υλοτομημένες αντιπυρικές ζώνες προστασίας, αναλώθηκε για μήνες τώρα σε φανφάρες, επισκέψεις κυβερνητικών, events, παραδιδόμενα οδικά έργα ετών, αγάλματα, επικοινωνιακά τεχνάσματα, facebook κι αποχαυνωτικά ΜΜΕ.
Καλά όλα αυτά για να αναδειχθεί το τουριστικό μας προϊόν, αλλά αυτά φαντάζουν πλέον ήσσονος σημασίας, εύκολα κι επουσιώδη, αν αναλογισθεί κανείς ότι μια παραμελημένη πυρκαγιά σε δύσβατη δασική έκταση δεκάδες χιλιόμετρα μακριά καταλήγει να μετατρέψει τα σπίτια μας δίπλα στη θάλασσα σε παρανάλωμα πυρός και απειλεί να μας αφανίσει σε ολοκαύτωμα μέσα σε μια μόλις εβδομάδα.
Εν ώρα κρίσης η Βόρεια Εύβοια παραμένει για 6 ημέρες τώρα με ανύπαρκτα έως ανεπαρκή εναέρια μέσα κατάσβεσης και με μη εμπλεκόμενες (αστικού τύπου) επίγειες δυνάμεις πυρόσβεσης. Καταρχήν η δασοπυρόσβεση έπρεπε να υπάγεται στη Δασική Υπηρεσία και όχι στην (αστική) Πυροσβεστική Υπηρεσία, απαιτεί δε τεχνογνωσία, συνδυασμό και συντονισμό εναέριων και επίγειων δυνάμεων, ζώνες ελεγχόμενης υλοτόμησης και συστηματικό καθαρισμό αυτών από την ξερή καύσιμη ύλη. Οι ζώνες αυτές θα λειτουργούσαν ως γραμμές άμυνας, περιορίζοντας την ανεξέλεγκτη επέκταση της φωτιάς μέχρι τη θάλασσα για 6 ημέρες τώρα, καταστρέφοντας στο διάβα της εκκενωμένα χωριά και πόλεις…
Τα εναέρια μέσα είναι τα πιο κρίσιμα στην αρχή στο να ελέγξουν την εστία ή τις εστίες και σε συνδυασμό με επίγειες δυνάμεις να τη σβήσουν. Όταν όμως έχουν περάσει μέρες με τόσα μέτωπα να μαίνονται και τον καπνό να περιορίζει την ορατότητα, οι δυνατότητες και αυτών είναι πλέον περιορισμένες.
Η φωτιά σε ένα τόσο πυκνόφυτο πευκοδάσος – εκτεταμένο οικοσύστημα έχει πάρει πλέον το δρόμο της, μόνο με φωτιά ή στη θάλασσα σβήνει! Μόνο όταν η φωτιά συναντήσει άλλη φωτιά (έλλειψη οξυγόνου) ή καμένη γη (έλλειψη καύσιμης ύλης) μπορεί να σταματήσει, διαφορετικά επεκτείνεται μέχρι τη θάλασσα όπου δεν έχει τίποτε άλλο να κάψει. Διανοίγοντας εκτεταμένες υλοτομημένες αντιπυρικές ζώνες, κατευθύνοντας τη φωτιά μακριά, χρησιμοποιώντας νερό και άλλα μέσα για τις αναζωπυρώσεις, θα μπορούσαν να σωθούν τα περισσότερα χωριά μας στο τέλος.
Αυτά τα γνώριζαν οι ιθύνοντες, αλλά 5 ημέρες τώρα πολύτιμος χρόνος δαπανήθηκε σε εύγλωττες ενημερώσεις των καναλιών από τη μία μεριά, επισκέψεις πολιτικών προσώπων και δηλώσεις ικανοποιητικών αποτελεσμάτων κατάσβεσης στο Facebook από την άλλη, ώσπου την τελευταία ημέρα γίναμε όλοι ανήμποροι θεατές του πιο τραγικού μας ολοκαυτώματος!
Το πιο απαράδεκτο που είδαμε ήταν να γίνονται εκκλήσεις από ιθύνοντες την προτελευταία ημέρα για εναέρια μέσα από το Facebook, ωσάν ολόκληρος ο πολιτικός σχεδιασμός, συντονισμός και διαχείριση της κρίσης να ήταν υπόθεση των social media. Αυτό δείχνει ότι την κρίσιμη ώρα δεν υπήρχε καμιά ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των ιθυνόντων ή συντονισμός με το κέντρο επιχειρήσεων των εναέριων μέσων, ούτε καν τηλεφωνική επαφή!
Κάποιοι από τους ιθύνοντες τις πρώτες 5 ημέρες συνέχιζαν να λειτουργούν με άστοχες κινήσεις εντυπωσιασμού όπως ίσως έχουν συνηθίσει να κάνουν μέχρι τώρα, χωρίς να έχουν συναίσθηση της κρισιμότητας των περιστάσεων.
Ο κόσμος της Βόρειας Εύβοιας όμως είχε το δικαίωμα να γνωρίζει ευθύς εξαρχής από την πρώτη κι όχι την τελευταία ημέρα, ότι η κυβέρνηση και η περιφέρεια τον είχαν εγκαταλείψει στην τύχη του!
6 μέρες ήταν χρόνος αρκετός με την αρωγή του ενεργού πληθυσμού να διανοιχθούν επαρκείς ζώνες προστασίας γύρω από τα χωριά μας και να προετοιμασθούν καλύτερα οι κάτοικοι και οι οικίες τους, αποφεύγοντας την άτακτη φυγή της τελευταίας στιγμής.
Δυστυχώς για 5 ολόκληρες ημέρες ο φόβος μη χαθεί η εύνοια των media και πληγεί η εικόνα των ‘ημέτερων’ αιρετών φαίνεται ότι υπερίσχυσαν του πραγματικού κινδύνου εξάπλωσης της φωτιάς, καθυστερώντας την ενεργοποίηση του κρατικού μηχανισμού και την αφύπνιση του πληθυσμού με επικοινωνιακά τεχνάσματα, για να μας πουν ξαφνικά την έκτη μέρα: “σήμερα καιγόμαστε!, ψυχραιμία!, εκκενώστε τα σπίτια σας!, δε χρειάζεται να πανικοβάλλεστε!”, οδηγώντας τον κόσμο σε απόγνωση και αγανάκτηση.
Παιδιά και ηλικιωμένοι ναι τα εκκένωσαν, αλλά οι υπόλοιποι που έμειναν με κίνδυνο της ζωής τους ήταν αυτοί οι ήρωες και ηρωίδες που πάλεψαν και έσωσαν τα σπίτια τους και τα χωριά τους…
Η περιβαλλοντική, οικολογική κι ανθρώπινη οικονομική καταστροφή είναι πρωτοφανούς διάστασης για την ιστορία του νησιού μας και θα φέρει τη Βόρεια Εύβοια δεκαετίες πίσω. Θα χρειασθούν δεκαετίες για να αναγεννηθούν και να ακμάσουν τα δάση μας ξανά και να αποκατασταθούν οι ζημιές σε κτίσματα και περιουσίες.
Κι ενώ η μάχη ακόμη με τις φλόγες μαίνεται σε τόσα μέτωπα, η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ κάνουν λόγο για την αναστήλωση της επόμενης ημέρας! Πόσο άδικα έχει υποτιμηθεί και υποβαθμιστεί η περιοχή μας από την κεντρική εξουσία και δημαγωγηθεί ο ντόπιος πληθυσμός από τους αιρετούς μας! Να δούμε πόσοι από αυτούς έχουν την ευθιξία να παραιτηθούν από αύριο…
Εάν στο τέλος απειληθούν και οι πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές, πού θα εκκενωθούν τότε οι κάτοικοι αυτών; Μόνοι τους κι αβοήθητοι οι βορειοευβοιώτες αγωνίζονται να σώσουν τις εστίες τους, είναι αυτοί που στο τέλος θα κλείσουν όλη αυτή την τραγωδία, όταν πια δε θα έχει μείνει τίποτε άλλο να καεί…
Ας ελπίσουμε μόνο να μη θρηνήσουμε ανθρώπινες ζωές. Καλό κουράγιο και καλή δύναμη σε όλους!
Νικόλαος Τσαρούχας (Διευθυντής Νευρολογίας και Νευροφυσιολογίας, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Κεντ)
